Gelin Alma Sırasında Oynanan Oyunlar ve Eğlenceler
Gelin alma töreni, yalnızca gelini baba evinden alıp düğün yerine götürmekten ibaret değildir. Bu süreçte davul-zurna eşliğinde çeşitli oyunlar oynanır, eğlenceli gelenekler gerçekleştirilir ve düğünün en coşkulu anları yaşanır.
Türk kültüründe düğünler, birbirinden farklı eğlenceli ritüellerle doludur. Gelin alma sırasında damat tarafı ile gelin tarafı arasındaki tatlı çekişme, şakalaşmalar ve oyunlar düğüne renk katar. Kapı kesme, halay, damat oynatma, gelin arabasının önünü kesme gibi gelenekler, bu törenin vazgeçilmez
eğlenceleridir.
Bu makalede, gelin alma sırasında oynanan oyunları, geleneksel ritüelleri ve eğlenceli etkinlikleri detaylı şekilde inceleyeceğiz.
Gelin Alma Eğlencelerinin Önemi ve Anlamı
Gelin alma eğlenceleri, sadece bir düğün adeti değil, aynı zamanda kültürel ve duygusal bir geçiş ritüelidir.
- Düğün günü, gelinin baba evinden ayrılma süreci herkes için duygusal bir andır. Ancak bu an, şenlik havasında geçerse gelin ve ailesi daha mutlu ve rahat hisseder.
- Damat tarafının gelin evinde oyunlar ve şakalar yapması, düğün sahipleri arasındaki kaynaşmayı artırır.
- Eğlenceler sırasında çalınan müzikler ve yapılan danslar, düğünün coşkusunu artırarak herkesin unutulmaz anlar yaşamasını sağlar.
Gelin Alma Sırasında Oynanan Oyunlar ve Yapılan Eğlenceler
1. Kapı Kesme Geleneği – Damadın İlk Engeli
Gelin alma sırasında kapı kesme geleneği, özellikle damat tarafına yapılan tatlı bir şaka ve eğlenceli bir pazarlık oyunudur.
- Gelinin evinin kapısı, gelinin erkek kardeşi, kuzeni veya en yakın arkadaşı tarafından kapatılır.
- Damat, gelini almak için belirli bir miktar bahşiş vermek zorundadır.
- Kapı açılmadan önce, bahşiş miktarı konusunda küçük bir pazarlık yapılır.
- Bahşiş alındığında kapı açılır ve damat, gelini evden çıkarabilir.
Bu gelenek, gelin tarafının damada küçük bir meydan okuması olarak görülür ve düğün günü eğlenceli anlar yaratır.
2. Gelinin Ayakkabısına Para Saklama – Bereket ve Mutluluk Getirsin
Bu gelenek, gelinin yeni evinde bolluk ve bereket içinde yaşaması için yapılan bir ritüeldir.
- Gelin, gelinliğini giydikten sonra bir aile büyüğü, genellikle baba veya erkek kardeş, ayakkabısının içine para koyar.
- Bu para, gelinin yeni yuvasına giderken şans ve bolluk getireceğine inanılır.
- Gelin, bu parayı düğün boyunca saklar ve yeni evine girdiğinde bir yere
3. Davul-Zurna Eşliğinde Halay Çekme ve Oyun Oynama
Gelin alma sırasında halay çekmek ve oyun havaları oynamak olmazsa olmazlardandır.
- Damat tarafı, gelin evinin önüne geldiğinde müzisyenler davul-zurna ile hareketli parçalar çalar.
- Gelin ve ailesi dışarı çıkana kadar herkes coşkulu bir şekilde halay çeker ve dans
- Böylece düğünün ilk büyük eğlencesi başlamış
⬛✓ Gelin alma sırasında en çok çalınan oyun havaları:
- Damat Halayı
- Ankara Oyun Havaları
- Delilo
- Roman Havası
4. Damat Oynatma – Damada Eğlenceli Görevler Verme
Gelin tarafı, damadı gelini almadan önce biraz zorlamak ve eğlendirmek için ona bazı komik görevler
verir.
- Damat, gelinin babasından izin almak için onun önünde küçük bir dans gösterisi yapmak
zorunda kalabilir.
- Bazen damattan bir şarkı söylemesi ya da şiir okuması
- Damat, eğlenceli hareketlerle kendini kanıtladıktan sonra gelini almaya hak kazanır.
Bu gelenek, damadı biraz zorlamak ama aynı zamanda düğüne eğlence katmak için yapılan şakalar arasındadır.
5. Gelin Arabasının Önünü Kesme – Damat ve Misafirlerden Bahşiş Alma
Gelin alındıktan sonra, gelin arabası hareket ettiğinde önüne arkadaşları veya mahalle çocukları tarafından bir engel konur.
- Bu engel genellikle bir ip, zincir veya araba lastiği
- Gelin arabasının geçmesine izin verilmeden önce damattan veya şoförden bahşiş
- Bahşiş alındığında ip veya zincir kaldırılır ve konvoy yola devam
Bu gelenek, düğün heyecanını artıran ve özellikle çocuklar için eğlenceli bir etkinliktir.
Bölgelere Göre Gelin Alma Eğlenceleri
Gelin alma sırasında oynanan oyunlar ve eğlenceler, Türkiye’nin farklı bölgelerinde değişiklik gösterir.
-
Doğu Anadolu ve Güneydoğu’da Gelin Alma Oyunları
- Daha geleneksel ve duygusal bir atmosfer hâkimdir.
- Davul-zurna çalınırken uzun halaylar çekilir, özellikle “Delilo” ve “Çepik Halayı” en çok oynanan oyunlardandır.
- Gelin baba evinden çıkarken mutlaka dua
-
İç Anadolu’da Gelin Alma Eğlenceleri
- Kapı kesme ve bahşiş alma gelenekleri en çok bu bölgede uygulanır.
- Damat, bazen gelini almak için eğlenceli zorluklarla karşılaşır (örneğin kapıdan geçmeden önce bir şiir okuma veya şarkı söyleme gibi).
- Düğün konvoyu çok önemli bir yer tutar ve mutlaka gelin arabasının önü
-
Trakya’da Gelin Alma Eğlenceleri
- Roman havası ve hareketli müzikler çalınır.
- Damat ve damadın arkadaşları zorla piste çıkarılarak eğlenceli danslar yaptırılır.
- Gelin, arabaya binmeden önce arkadaşlarıyla birlikte bir Roman havası oynayarak vedalaşır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
-
Gelin alma oyunları neden bu kadar önemlidir?
Çünkü bu oyunlar, düğün gününe eğlence ve neşe katar, aileler arasında sıcak bir bağ oluşturur.
-
Kapı kesme geleneği her düğünde yapılır mı?
Genellikle yapılır ama bazı modern düğünlerde bu gelenek atlanabilir.
-
Damat oynatma nedir?
Damadın gelini almadan önce küçük bir eğlenceli görevi yerine getirmesidir (dans etmek, şarkı söylemek vb.).
-
Halay çekmek hangi bölgelerde yaygındır?
Türkiye’nin hemen hemen her bölgesinde yaygındır ama özellikle Doğu ve İç Anadolu’da vazgeçilmezdir.
-
Gelin arabasının önü neden kesilir?
Bahşiş almak ve düğüne ekstra eğlence katmak için yapılan eski bir gelenektir.
Gelin alma törenleri, sadece gelini evden çıkarmak değil, düğün eğlencesini başlatan bir şenliktir. Her bölgeye özgü oyunlar ve gelenekler, düğünün unutulmaz anlarını oluşturur ve kültürel mirasın en güzel yansımalarından biri olarak yaşatılmaya devam eder.